ΣΒΑΚ Δήμου Νεάπολη – Συκεών

 

Ο Δήμος Νεάπολης- Συκεών ανήκει στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης (πρώην Νομός Θεσσαλονίκης), αποτελώντας έναν από τους 14 «Καλλικράτειους» Δήμους της, και διοικητικά εντάσσεται στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Δημιουργήθηκε από τη συνένωση των τεσσάρων πρώην Δήμων Αγ. Παύλου, Νεάπολης, Πεύκων και Συκεών, πλέον Δημοτικές Ενότητες. Σύμφωνα με το Ν. 1561/1985 (ΦΕΚ 148 Β΄/6-9-1985) περί Ρυθμιστικού Σχεδίου Θεσσαλονίκης (ΡΣΘ), αλλά και σύμφωνα με το Σχέδιο Νόμου για το νέο ΡΣΘ, ανήκει στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης (ΠΣΘ), μαζί με τους Δήμους Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Κορδελιού-Ευόσμου, Νεάπολης-Συκεών, Παύλου Μελά και τις Δημοτικές Ενότητες (Δ.Ε.) Πανοράματος και Πυλαίας του Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη.

Ο Δήμος συνορεύει βόρεια και βορειοανατολικά με το Δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη, νότια και νοτιοανατολικά με το Δήμο Θεσσαλονίκης, δυτικά με το Δήμο Παύλου Μελά και σε ένα μικρό τμήμα στα νοτιοδυτικά με το Δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης. Ο συνολικός μόνιμος πληθυσμός του ανέρχεται, σύμφωνα με την απογραφή της ΕΣΥΕ 2011 σε 84.741 μόνιμους κατοίκους, 6.852 κατοίκους στη Δημοτική Ενότητα Αγ. Παύλου, 27.084 κατοίκους στη Δημοτική Ενότητα Νεάπολης, 13.052 κατοίκους στη Δημοτική Ενότητα Πεύκων και 37.753 κατοίκους στη Δημοτική Ενότητα Συκεών.

Ο defacto πληθυσμός, επίσης σύμφωνα με αποτελέσματα της απογραφής του 2011, ανέρχεται σε 83.610 κατοίκους. O Δήμος Νεάπολης-Συκεών είναι ο πέμπτος σε πληθυσμιακό μέγεθος Δήμος της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης μετά τους Δήμους Θεσσαλονίκης, Κορδελιού-Ευόσμου, Παύλου Μελά και Καλαμαριάς, που όλοι αποτελούν Δήμους του Π.Σ.Θ.

Κατέγραψε την τελευταία δεκαετία (2001-2011) μείωση του πληθυσμού του κατά 5,08%, την περίοδο που ο Νομός και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (Π.Κ.Μ.) κατέγραψαν αύξηση (η Π.Κ.Μ. οριακή). Σε ότι αφορά στην έκταση, η συνολική έκταση του νέου Δήμου Νεάπολης- Συκεών διαμορφώνεται σε 12.903 στρέμματα.

 

 

 

H αναγκαιότητα ανάπτυξης ενός Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) για τον Δήμο Νεάπολης- Συκεών, προέκυψε από την ανάγκη επίλυσης ενός μεγάλου αριθμού προβλημάτων άμεσα συνυφασμένων με την κινητικότητα ανθρώπων και αγαθών και της γενικότερης κυκλοφοριακής οργάνωσης της πόλης. Ο Δήμος Νεάπολης- Συκεών, ως αστικό κέντρο μεγάλου μεγέθους, αντιμετωπίζει μια σειρά προκλήσεων που σχετίζονται με το μοντέλο χωρικής ανάπτυξης, τις μετακινήσεις προσώπων και αγαθών με τα πόδια ή με μηχανοκίνητα μέσα, τις ασυνέχειες του δικτύου, την έλλειψη ολοκληρωμένου πολεοδομικού και κυκλοφοριακού σχεδιασμού, την εφαρμογή αποσπασματικών μέτρων και ενεργειών από τους εκάστοτε αρμόδιους φορείς και τέλος, στην έλλειψη χάραξης κοινής πολιτικής όσον αφορά στις αστικές μετακινήσεις. Οι βασικότερες προκλήσεις κινητικότητας του Δήμου Νεάπολης- Συκεών εντοπίζονται στα παρακάτω:

  • Έλλειψη ολοκληρωμένου χωρικού σχεδιασμού σε επίπεδο Καλλικρατικού Δήμου.
  • Βελτίωση προσβασιμότητας για ΑμεΑ (π.χ. πεζοδρόμια με φτωχά γεωμετρικά χαρακτηριστικά, έλλειψη υποδομών για ΑΜΕΑ).
  • Οργάνωση της στάθμευσης.
  • Φαινόμενα κυκλοφοριακής συμφόρησης στους βασικούς κεντρικούς άξονες κατά τις περιόδους αιχμής και οξυμένη -κατά τόπους- περιβαλλοντική υποβάθμιση σε συνδυασμό με παράνομη στάθμευση.
  • Βελτίωση οργανωμένου δικτύου πεζοδρόμων και λειτουργικών χαρακτηριστικών των υφιστάμε-νων πεζοδρομίων.
  • Πρόσθετες ανάγκες που θα προκύψουν από την κατασκευή του νέου Παιδιατρικού Νοσοκομείου στο Φίλυρο Θεσσαλονίκης.
  • Απουσία καθορισμένου ωραρίου τροφοδοσίας και θέσεων φορτοεκφόρτωσης.
  • Έλλειψη δημοτικής συγκοινωνίας για την εύκολη μετακίνηση των κατοίκων του Δήμου και καλή διασύνδεση των Δημοτικών Ενοτήτων.
  • Περαιτέρω δημιουργία οργανωμένων κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου και αξιοποίηση υφιστάμενων ανοικτών χώρων.
  • Σχεδιασμός οργανωμένου δικτύου ποδηλατοδρόμων και περιπατητικών διαδρομών στο περιαστικό δάσος.

Αντικείμενο της μελέτης είναι η διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας για τον Δήμο Νεάπολης- Συκεών, το οποίο να προδιαγράφει ένα πακέτο προτάσεων (μελέτες-έργα-ενέργειες-συνεργασίες) ως προς την οργάνωση της κινητικότητας, την ορθή αξιοποίηση των υφιστάμενων οδικών υποδομών και την βελτιστοποίηση της ποιότητας ζωής των κατοίκων του Δήμου, τόσο σε βραχυπρόθεσμο όσο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Βάσει και των οδηγιών του Ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου ELTIS ένα ορθά δομημένο ΣΒΑΚ προϋποθέτει μια δομημένη μεθοδολογία που αποτελείται από ένα σύνολο τεσσάρων σταδίων (3 στάδια εκπόνησης και 1 υλοποίησης), τα οποία σύμφωνα και με το ΤΤΠ της Μελέτης, περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:

  • Καθορισμός της διαδικασίας ανάπτυξης και του πεδίου εφαρμογής του Σχεδίου.
  • Καλή προετοιμασία με ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης και συλλογή όλων των απαραίτητων δεδομένων που θα καθορίσουν τις ελλείψεις της πόλης, τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα αλλά και τις ευκαιρίες που υπάρχουν και δεν πρέπει να μείνουν ανεκμετάλλευτες.
  • Ανάπτυξη στρατηγικών μελλοντικών εξελίξεων.
  • Ανάπτυξη ενός κοινού οράματος και καθορισμός προτεραιοτήτων για τη βιώσιμη αστική κινητικότητα.
  • Θέσπιση και ιεράρχηση λογικών στόχων που ο Δήμος Νεάπολης- Συκεών θέλει να πετύχει.
  • Προσδιορισμό των τελικών πακέτων μέτρων που θα υλοποιηθούν για την εξυπηρέτηση του κοινού οράματος.
  • Σύνθεση του τελικού ΣΒΑΚ με ανάθεση ευθυνών, κατανομή χρηματοδότησης, ετοιμασία του σχεδίου δράσης και του εκτιμώμενου προϋπολογισμού, ενσωμάτωση παρακολούθησης και αξιολόγησης του Σχεδίου και τελική υιοθέτηση (εγκεκριμένο/ολοκληρωμένο έγγραφο ΣΒΑΚ).
  • Εφαρμογή ΣΒΑΚ σε βραχυπρόθεσμο στάδιο, με υλοποίηση του σχεδίου δράσης, ενημέρωση κι εμπλοκή πολιτών και τελική αξιολόγηση των επιπτώσεων.

Το έργο θα εκπονηθεί σε τρεις διαδοχικές Φάσεις και οχτώ Στάδια, όπως περιγράφεται στο ΤΤΠ της προκήρυξης:

Φάση Α’ – Φάση Προετοιμασίας Σ.Β.Α.Κ.

ΣΤΑΔΙΟ 1: Δημιουργία Απαιτούμενης Δομής Εργασίας και Καθορισμός της Διαδικασίας Σχεδιασμού: Kατά το στάδιο αυτό, πραγματοποιείται η ανασκόπηση- ανάλυση των σχετικών μελετών που αφορούν στους μέχρι σήμερα αναπτυξιακούς στόχους και σχετίζονται με το ΣΒΑΚ. Επιπλέον, το εν λόγω στάδιο εστιάζει στις δράσεις προετοιμασίας του ΣΒΑΚ και ειδικότερα στη δημιουργία και λειτουργία διατομεακής ομάδας εργασίας (ΟΕ) ΣΒΑΚ εντός του Δήμου, στη δημοσιότητα του έργου, στη δημιουργία του Δικτύου Φορέων (ΔΦ) και στη σύναψη συμφώνου συνεργασίας.

ΣΤΑΔΙΟ 2: Καθορισμός Διαδικασίας Ανάπτυξης: Πραγματοποιείται ο χρονοπρογραμματισμός του συνόλου των εργασιών που απαιτούνται για την ανάπτυξη του ΣΒΑΚ καθώς επίσης και των επόμενων σταδίων που απαιτούνται για την υλοποίηση του. Επίσης, πραγματοποιείται η σύνταξη του σχεδίου εμπλοκής φορέων και πολιτών που θα ενισχύσουν το συνεργατικό σχεδιασμό κατά τη διαδικασία ανάπτυξης του ΣΒΑΚ.
ΣΤΑΔΙΟ 3: Ανάλυση Υφιστάμενης Κατάστασης: Στο Στάδιο πραγματοποιείται η καταγραφή και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης χρήσεων γης, κυκλοφορίας, στάθμευσης και εξυπηρέτησης των μετακινούμενων και η ανάδειξη των σχετικών προβλημάτων και προοπτικών με σκοπό την ανάπτυξη του κοινού οράματος. Επιπλέον, στο Στάδιο αυτό εντάσσεται η διεξαγωγή της 1ης Διαβούλευσης, με τη συμμετοχή φορέων και πολιτών με στόχο την κατάθεση σχολίων και απόψεων σχετικά με τα υφιστάμενα προβλήματα κινητικότητας.

Φάση B –Δημιουργία Στρατηγικής ΣΒΑΚ

ΣΤΑΔΙΟ 4: Ανάπτυξη Στρατηγικών – Προσδιορισμός κοινού οράματος και προτεραιοτήτων: Πραγματοποιείται η σύνθεση στρατηγικών ανάπτυξης μέσα από την εκτίμηση της κοινωνικοοικονομικής εξέλιξης της περιοχής μελέτης. Θα διατυπωθούν τρία (3) μελλοντικά σενάρια στρατηγικής λαμβάνοντας υπόψη στρατηγικές προτεραιοτήτων που θα δίνουν έμφαση στη βιώσιμη κινητικότητα. Στη συνέχεια θα αναπτυχθεί ένα κοινό όραμα για τη βιώσιμη κινητικότητα, το οποίο και θα κοινοποιηθεί στο ευρύ κοινό μέσω εκστρατειών ενημέρωσης και ανοιχτών εκδηλώσεων. Παράλληλα, θα προτεραιοποιηθούν τα προς επίλυση προβλήματα.

ΣΤΑΔΙΟ 5: Ανάπτυξη Στόχων και Δεικτών παρακολούθησης: Πραγματοποιείται η σύνθεση των επιμέρους στόχων για την κατά προτεραιότητα επίλυση των προβλημάτων και την παρακολούθηση της προόδου προς την επίτευξη του κοινού οράματος, οι οποίοι θα πρέπει να είναι συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι και με σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης.

Φάση Γ –Σχεδιασμός Μέτρων

ΣΤΑΔΙΟ: Ανάπτυξη και Αξιολόγηση Πακέτου Μέτρων: Γίνεται ο καθορισμός των εναλλακτικών μέτρων και υποδομών με γνώμονα την εξυπηρέτηση του οράματος και των στόχων που έχουν επιλεγεί. Με τη χρήση κυκλοφοριακού προτύπου θα πραγματοποιηθεί μια πρώτη εκτίμηση των επιπτώσεων των προτεινόμενων μέτρων και υποδομών στο δίκτυο μεταφορών, πριν αυτά παρουσιαστούν στη 2η Διαβούλευση. Με βάση τα αποτελέσματα της 2ης Διαβούλευσης και τις τελικές προτάσεις/ αλλαγές/ απόψεις των συμμετεχόντων θα πραγματοποιηθεί η ενσωμάτωση των μέτρων σε ολοκληρωμένα «πακέτα μέτρων», η αξιολόγηση των οποίων θα οδηγήσει στα τελικά πακέτα μέτρων ανά χρονικό ορίζοντα (5ετία και 10ετία). Για κάθε χρονικό ορίζοντα υπολογίζονται οι αναμενόμενες επιπτώσεις στην κυκλοφορία και στο περιβάλλον, καθώς και οι δείκτες με τους οποίους αυτές θα παρακολουθούνται.

ΣΤΑΔΙΟ 7: Κατάρτιση και Υποβολή Σχεδίου Δράσης: Καταρτίζεται ένα λεπτομερές σχέδιο δράσης και προϋπολογισμού για την υλοποίηση των μέτρων, το οποίο θα οδηγήσει στην Πρώτη Έκδοση του ΣΒΑΚ που θα περιλαμβάνει την αναλυτική περιγραφή των χρονικών σεναρίων διαχείρισης κινητικότητας, του τεχνικού και οικονομικού προγραμματισμού τους, της σύμπραξης των φορέων που απαιτείται και των πιθανών χρηματοδοτικών πηγών. Πέραν των παραπάνω, η Έκθεση θα περιλαμβάνει, τους πιθανούς κινδύνους καθώς και το χρονοδιάγραμμα σχεδιασμού και εφαρμογής κάθε μέτρου.

ΣΤΑΔΙΟ 8: Εξέταση – Οριστικοποίηση Σχεδίου Δράσης: Μετά την ευρεία συζήτηση των προτεινόμενων από το ΣΒΑΚ, τελικών υποδομών/μέτρων και πολιτικών καταγράφονται οι απόψεις που αφορούν σε πιθανές συνέργειες φορέων, πολιτών και Δημοτικής Αρχής για την προώθηση και την επιτυχή υλοποίηση του ΣΒΑΚ. Με όλα τα παραπάνω θα εμπλουτιστεί η αρχική έκδοση ΣΒΑΚ και θα οδηγήσουν στην Τελική έκδοση ΣΒΑΚ του Δήμου Νεάπολης- Συκεών. Η ολοκλήρωση και αυτής της φάσης σηματοδοτεί και το τέλος της Φάσης Ανάπτυξης του ΣΒΑΚ που έχει ως ορόσημο την Υιοθέτηση του Σχεδίου Δράσης και την έναρξη της υλοποίησης του.